เปิดตำรา “ทองเหลือง” คืออะไร มีประเภทไหนบ้างที่ควรรู้จัก

พาไปทำความรู้จักกับ “ทองเหลือง” วัสดุโลหะที่ขึ้นชื่อเรื่องความแข็งแรงทนทานเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของเครื่องจักรและเครื่องใช้นี้มีที่มาจากอะไร ทำไมทองเหลืองจึงเป็นวัสดุชั้นยอดที่ได้รับความนิยมใช้งานแพร่หลาย บทความนี้จะพาทุกคนไปทำความรู้จักวัสดุทองเหลืองให้ลึกมากยิ่งขึ้น

ทองเหลือง คืออะไร

ทองเหลือง (Brass) เป็นโลหะที่จัดอยู่ในกลุ่มของโลหะผสม โดยมีการผสมกันระหว่างทองแดงและสังกะสี โดยสังกะสีที่ผสมจะอยู่ในปริมาณ 30-60% ซึ่งปริมาณที่เพิ่มขึ้นก็จะส่งผลต่อคุณสมบัติด้านต่าง ๆ ของทองเหลืองโดยตรง เช่น สี ความแวววาว ความเหนียวทนทาน โดยวัสดุทองเหลืองนั้นจะมีสีเหลืองทองสว่างแวววาวคล้ายกับสีของทองคำ สามารถนำไปใช้เป็นอะไหล่ น็อต ลูกบิดประตู ข้อต่ออุปกรณ์ที่ต้องการความแข็งแรง ไปจนถึงการนำไปใช้ผลิตเป็นส่วนประกอบของเครื่องดนตรี

ทองเหลือง มีที่มาจากไหน

ทองเหลือง เรียกได้ว่าเป็นวัสดุที่มีการใช้งานมาอย่างยาวนานตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ในสมัยก่อนทองเหลืองมีที่มาจากการหลอมทองแดงเข้ากับแร่คาลาไมน์ แต่ทองเหลืองในสมัยก่อนก็จะยังไม่มีความบริสุทธิ์สูงเท่ากับทองเหลืองในยุคปัจจุบัน รวมถึงในยุคสำริมีความเชื่อว่าทองเหลืองเป็นโลหะที่มีความแข็งแรงมากที่สุดด้วย

คุณสมบัติของทองเหลือง

ทองเหลืองนั้นนอกจากจุดเด่นคือสีของเนื้อวัสดุที่มีความเหลืองทอง แวววาว ดูมีความสวยงามหรูหราแล้ว ยังมีคุณสมบัติสำคัญที่ทำให้ทองเหลืองเป็นวัสดุที่มีความแข็งแรงทนทานสูงมากที่สุดอีกชนิดหนึ่ง ดังนี้

• มีความแข็งแรงมาก
• เนื้อวัสดุมีความเหนียวและยืดหยุ่น
• ทนต่อการกัดกร่อน ไม่เกิดสนิม
• ทนต่อแรงกระแทก
• นำไปขึ้นรูปได้ง่าย
• นำความร้อนและนำไฟฟ้าได้ดี
• รีไซเคิลได้ เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

ทองเหลือง นิยมนำไปใช้งานด้านไหนบ้าง

สำหรับทองเหลืองนั้น ด้วยจุดเด่นในเรื่องของการเป็นโลหะที่มีความแข็งแรงทนทานและมีสีสันที่สวยงาม จึงได้รับความนิยมในการนำไปใช้งานที่หลากหลาย ตั้งแต่การนำไปใช้เป็นอะไหล่ชิ้นส่วนเล็ก ๆ เป็นตัวนำไฟฟ้าหรือนำความร้อน เครื่องใช้ในครัวเรือน และยังสามารถนำไปขึ้นรูปเป็นเครื่องประดับที่มีสุนทรียศาสตร์ เป็นผลงานทางศิลปะหรือเป็นส่วนประกอบของเครื่องดนตรี เช่น แซกโซโฟน เป็นต้น

ทองเหลืองเป็นวัสดุที่นำไปใช้งานได้หลากหลาย เช่น

• ใช้งานในด้านอะไหล่ยนต์ ชิ้นส่วนเครื่องจักร เช่น น็อต สกรู ตัวล็อค มือจับ
• ใช้ในการก่อสร้างหรือเฟอร์นิเจอร์ เช่น ลูกบิดประตู ตัวล็อกประตู ก๊อกน้ำ เฟอร์นิเจอร์ตั้งประดับหรอแขวนตกแต่งบ้าน
• ใช้ในการออกแบบเครื่องประดับ เช่น แหวนทองเหลือง กำไลข้อมือ ต่างหู ฯลฯ
• ใช้เป็นส่วนประกอบของเครื่องดนตรี
• ใช้เป็นตัวนำไฟฟ้าสำหรับการวางระบบไฟฟ้าที่ต้องการอะไหล่ที่มีความแข็งแรงสูงและนำไฟฟ้ารวมถึงนำความร้อนได้ดี

ทองเหลือง มีกี่ประเภท

สำหรับทองเหลืองในปัจจุบันจะแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลัก ๆ ตามส่วนผสม ได้แก่

Alpha Brass

เป็นทองเหลืองที่มีส่วนผสมของทองแดงมากกว่า 61% มีโครงสร้างเป็นสารละลายของแข็ง มีระบบผลึกเป็น FCC  (Face-Centered Cubic) ทำให้เป็นประเภทที่เนื้อจะอ่อน ขึ้นรูปเย็นได้ง่าย ทำให้ทนทานต่อการแตกหรือเปราะหักมากกว่า เหมาะสำหรับการนำไปผลิตเป็นชิ้นส่วนที่ต้องการความเหนียวหรือทนทาน เช่น น็อต สกรู สลักเกลียว หรือชิ้นส่วนงานช่างต่าง ๆ โดยสีจะมีตั้งแต่ระดับสีแดงไปจนถึงทองสว่าง ขึ้นอยู่กับปริมาณสังกะสีที่ผสมลงไป

ความต่างของทองเหลืองจากปริมาณสังกะสีที่ผสม

• ทองเหลืองสีแดงผสมสังกะสี (Red Brass)

จะมีปริมาณสังกะสีที่ 5-20% ทนการกัดกร่อนและอ่อนตัวดี แต่ความแข็งแรงและความเหนียวต่ำ

• ทองเหลืองสีเหลืองผสมสังกะสี (Yellow Brass)

จะมีปริมาณสังกะสีที่ 20-36% มีจุดเด่นคือความเหนียวและความแข็งแรงสูง เหมาะกับการขึ้นรูปเย็น

Beta Brass

เป็นทองเหลืองที่มีส่วนผสมของทองแดงตั้งแต่ 54-61% โดยมีโครงสร้างผลึกแบบลูกบาศก์ที่ศูนย์กลางอยู่ที่ตัว (BCC) เป็นทองเหลืองที่จะมีความแข็งแกร่งที่สูง แต่มีความเหนียวต่ำ และสามารถขึ้นรูปได้ด้วยความร้อนเท่านั้น เช่น กระบวนการหล่อหรือการอัดรีดขึ้นรูป จึงเหมาะกับการนำไปใช้งานที่ต้องการความแข็งแรงของชิ้นงานเป็นพิเศษ เช่น วาล์ว เฟือง ตลับลูกปืน หรืองานที่มีความซับซ้อนมากกว่าปกติ

จะเห็นได้ว่าทองเหลืองที่เราเห็นกันตามท้องตลาดทั่วไปแม้ว่าดูภยนอกจะมีความคล้ายคลึงกัน แต่จริง ๆ แล้วมีความแตกต่างกันในเรื่องของส่วนผสมที่ส่งผลต่อคุณสมบัติในการนำไปใช้งานที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง การเลือกผู้ให้บริการแปรรูปโลหะที่มีความรู้ความเข้าใจอย่าง Prosupply ช่วยให้การผลิตชิ้นงนมีคุณภาพ และลดโกาสการเกิดความผิดพลาดได้เป็นอย่างมาก

FAQ เกี่ยวกับทองเหลือง

Q1: ปัจจุบันมีวัสดุอะไรที่แข็งแรงกว่าทองเหลืองบ้าง

A: แม้ทองเหลืองจะเป็นโลหะที่แข็งแรงมากในสมัยก่อน แต่ปัจุบันนี้วัสดุที่มีความแข็งแรงกว่าทองเหลืองได้แก่ สแตนเลส สตีล ที่มีความแข็งแรงทนทานมากกว่า แต่ก็จะมีราคาที่สูงกว่าทองเหลือง

Q2: ทองเหลืองส่งผลต่อสิ่งแวดล้อมหรือไม่

A: ไม่ โดยทองเหลืองถือเป็นโลหะชนิดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมด้วยกระบวนการผลิตที่รบกวนสิ่งแวดล้อมน้อย รวมถึงทองเหลืองยังเป็นวัสดุที่สามารถนำไปรีไซเคิล หมุนเวียนกลับมาใช้งานใหม่ได้ด้วย

Q3: ทองเหลือง แช่น้ำได้ไหม

A: แม้ทองเหลืองจะมีความทนทาน แข็งแรง มีความเหนียว แต่ทองเหลืองอาจไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีที่สุดสำหรับการนำไปใช้งานที่ต้องแช่น้ำหรือวางวัสดุเอาไว้ในน้ำนาน ๆ เพระสังกะสีที่เป็นส่วนผสมของทองเหลืองอาจถูกกัดกร่อนโดยน้ำและส่งผลให้ความแข็งแรงของวัสดุลดลงได้

🖥️ Line Oa: @prosupply

☎️ Tel: 099-3232989, 086-3328847, 063-3636595

✉️ Email: [email protected]

📘 Facebook: Laser Cut Pro Supply